Een aandeelhoudersovereenkomst naast de statuten is erg nuttig en soms zelfs noodzakelijk. Welke afspraken neem je nu eigenlijk op in de statuten, en welke in een aandeelhoudersovereenkomst?
- Waarom eigenlijk een aandeelhoudersovereenkomst?
Het gebruik van een aandeelhoudersovereenkomst naast de statuten komt veel voor. In ons voorgaande blog over dit onderwerp zijn al een aantal verschillen tussen de statuten en de aandeelhoudersovereenkomst genoemd. Nog even op een rijtje:
– Statuten (ofwel: ‘oprichtingsakte’) vormen in feite de ‘grondwet’ van je BV. De afspraken hierin blijven steeds gelden, tenzij een statutenwijziging plaatsvindt. Desalniettemin blijven de statuten hetzelfde als bestuurders of aandeelhouders vertrekken of er juist nieuwe bijkomen.
– De aandeelhoudersovereenkomst is een contract tussen een tussen alle aandeelhouders. Dit contract kan zonder tussenkomst van de notaris worden opgesteld en worden gewijzigd.
– Statuten zijn bij een BV altijd aanwezig, want deze zijn een voorwaarde voor de oprichting. Een aandeelhoudersovereenkomst daarentegen is optioneel, maar wel zeer sterk aan te bevelen.
Kort gezegd houden de genoemde punten in dat de statuten de basisafspraken bevatten en in de aandeelhoudersovereenkomst meer specifieke en gedetailleerde afspraken worden opgenomen.
Juridisch bestaat een groot verschil tussen beide documenten. Dat komt het meest naar voren als in strijd wordt gehandeld met de gemaakte afspraken. Deze verschillen zullen in dit blog verder aan bod komen. - Het verschil in werking: statuten vs. aandeelhoudersovereenkomst
Stel je voor dat binnen je BV twee documenten circuleren, namelijk statuten en een aandeelhoudersovereenkomst. In de statuten is een ‘lock-up’-clausule opgenomen. Een dergelijke clausule geeft een periode waarbinnen de aandeelhouders hun aandelen niet mogen overdragen aan derden. In het algemeen zijn de eerste drie jaren van een start-up cruciaal. Daarom kan het schadelijk zijn als binnen die periode een aandeelhouder alweer vertrekt.
Statutaire bepalingen hebben goederenrechtelijke werking. Dit houdt in dat wanneer je toch je aandelen overdraagt – terwijl dit in strijd is met de statuten – de overdracht nietig is. Nietigheid van de overdracht houdt in dat de overdracht voor de wet nooit heeft plaatsgevonden en dat je dus nooit rechtens je aandelen hebt verkocht. Overigens zal de notaris een dergelijke overdracht meestal ook niet uitvoeren, omdat hij in principe altijd om de statuten zal vragen en de overdracht geen doorgang vindt als er in strijd wordt gehandeld met de genoemde clausule.
Wat nu als bovenstaande afspraak niet in de statuten, maar alleen in de aandeelhoudersovereenkomst is opgenomen? De verkopende aandeelhouder pleegt in dat geval wanprestatie: deze komt een contractuele afspraak niet na. In dit geval komt er dus wel een rechtsgeldige overdracht tot stand, maar de aandeelhouder die wanprestatie pleegt is aansprakelijk tegenover de andere aandeelhouders die partij zijn bij de overeenkomst. Dit heeft tot gevolg dat degene die wanprestatie pleegt mogelijk schadevergoeding moet betalen. Hiermee wordt de overdracht echter niet teruggedraaid!
Bovendien moet een statutenwijziging altijd via de notaris, terwijl een aandeelhoudersovereenkomst gewijzigd kan worden door partijen zonder tussenkomst van een notaris. Daarnaast zijn statuten altijd openbaar waardoor derden kennis kunnen nemen van de inhoud van de statuten. Dit in tegenstelling tot de aandeelhoudersovereenkomst. - Conclusie
Samengevat: de statuten en de aandeelhoudersovereenkomst hebben elk hun eigen karakter. Je kunt ook in statuten flexibele afspraken maken, maar het wijzigen van de statuten is een stuk kostbaarder en lastiger. Afspraken uit de statuten hebben goederenrechtelijke werking en afspraken in een aandeelhoudersovereenkomst niet. Dit hoeft niet per se een voordeel te zijn, want je hebt weinig aan goederenrechtelijke werking bij schending van een concurrentiebeding. Het hangt er dus nogal vanaf welke gevolgen je wilt toekennen aan bepaalde afspraken. Op basis daarvan kun je bepalen in welk document je bepaalde afspraken wilt opnemen.
Maak afspraken bij voorkeur tijdig in het oprichtingsproces, want het is van groot belang om de voorwaarden voor samenwerking duidelijk en tijdig vast te leggen.
CLAWS adviseert je graag bij de oprichting van je BV, en helpt bij de opstelling van goede statuten en een aandeelhoudersovereenkomst.
Geen reactie's